Faqat Extra Virgin emas: qanday qilib zaytun yog‘ini to‘g‘ri tanlash kerak?

Ko‘pchilik zaytun yog‘ining turlari ko‘p bo‘lganidan uning eng yaxshisini qanday tanlashni bilmaydi. Namunalar turiga qarab nordon va sharobga o‘xshash ta’mga ega bo‘ladi. Marie Claire nashri Ital City Food kompaniyasining boshqaruvchi hamkori Alyona Knyazyeva bilan birgalikda zaytun moyini tanlashda qanday qilib muammoga duch kelmaslikni ma’lum qildi.

Zaytun yog‘i turlari

Extra Virgin zaytun moyi

Yorqin ta’mga boy va oltin-yashil rangga ega bo‘lgan eng yuqori sifatli moy. Yog‘ni siqib olish uchun faqat qo‘lda yig‘ib olingan me’yorda pishgan zaytun olinadi. Yog‘ salqin presslash orqali ishlab chiqariladi, ya’ni barcha qimmatli kislotalar o‘zgarishsiz qoladi. Extra Virgin kislotasi 0,8 foizdan oshmaydi.

Virgin Olive Oil zaytun moyi

O‘rta sinf mevalaridan salqin presslangan yog‘. Ta’mi va xushbo‘yligi yuqoridagi turlarga o‘xshamaydi, ammo shunga qaramay, yog‘ mazali va foydali. Mahsulot mexanik usullar bilan yig‘ib olinadi va kimyoviy moddalar qo‘shilmasdan tozalanadi. Ushbu zaytun moyining kislotaligi 2 foizdan oshmaydi.

Refined Olive Oil zaytun moyi

Ushbu turdagi moy presslashdan keyin tozalash jarayonidan o‘tadi. Keyin u zaytun moyi bilan aralashtiriladi. Ishlab chiqaruvchi bu yoki boshqa moyning xususiyatlariga asoslanib, nisbatlarni o‘zi tanlaydi. Ta’mga ko‘ra, Refined Olive Oil Extra Virgin yog‘idan biroz pastroq, ammo baribir yetarli miqdorda vitamin va minerallarni o‘z ichiga oladi. Yevropada bu turdagi moy eng mashhurlaridan biridir. Buning sababi moyning Extra Virginga qaraganda arzonroqligidir. Kislota darajasi 1,5 foizdan oshmaydi.

Olive Pomace Oil zaytun moyi

U kimyoviy ishlov berish natijasida olinadi. Uning hidi va ta’mi, shuningdek, ozuqaviy qiymati yo‘q. Mahsulotning ta’mini barqarorlashtirish va kislotaliligini kamaytirish uchun yakuniy mahsulotga faqat 10-20 foiz zaytun moyi qo‘shiladi. Kislota darajasi 1 foizdan oshmaydi.

Olio Vergine lampante va Olio di Oliva Raffinato toifasidagi zaytun moylari inson iste’moli uchun mos emas, ular sanoatda foydalanish uchun mo‘ljallangan.

Qaysi turdagi moydan qanday foydalanish kerak?

Salat, marinad va pishiriqlar uchun tozalanmagan Extra Virgin yog‘ini tanlash kerak, bu taomlarning ta’mini boyitadi. Ushbu yog‘ni qalampir, sarimsoq, rayhon yoki limon kabi tabiiy mahsulotlar bilan ham ishlatish mumkin. Mahsulotlarni qovurish va pishirish uchun tozalangan ikkinchi presslangan yog‘ mos keladi. Pomace zaytun moyi yoki Orujo deb nomlanadi. Pomace yog‘ining inkor etilmaydigan afzalligi uning arzonligi, shuningdek neytral ta’mi va uzoq vaqt saqlanishidir.

Zaytun moyi sharobga o‘xshamaydi. U qanchalik yangi bo‘lsa, shunchalik foydali bo‘ladi. Shuning uchun, sotib olayotganda, birinchi navbatda ishlab chiqarish sanasi va yaroqlilik muddatiga qarash tavsiya etiladi. Yog‘ning saqlash muddati 18 oydan oshmasligi kerak. Zaytun moyini tanlashda uning rangi ham yordam beradi. Bu zaytunning pishib yetish jarayoniga bog‘liq: yog‘ rangi qanchalik quyuqroq bo‘lsa, undagi zaytun shunchalik me’yorida bo‘ladi. Yashil rang salqin presslashning belgisidir. Bunday yog‘ning qadoqlari biroz qoraygan bo‘lishi kerak, chunki zaytun moyiga quyosh nuri yoqmaydi. Iloji bo‘lsa, kompozitsiya bilan to‘liq tanishgan holda zaytun moyini tanlash lozim. Unda “aralash” so‘zi bo‘lmasligi kerak ─ bunday moy aralash mahsulotlarga tegishli.

Shifrlarni tasniflash

Extra Virgin moyining qadoqlarida DOP, IGP va BIO qisqartmalarini topish mumkin. Keling, bu nimani anglatishini tushunib oling:

DOP (Denomimazione di Oridine Protetta) yog‘ning “himoyalangan kelib chiqishi hududi”ga ega ekanligini anglatadi. Oddiy qilib aytganda, bu zaytun moyi uchun zaytun ma’lum bir mintaqada yetishtirilgan va yig‘ib olingan. Xuddi shu mintaqada yog‘ ham siqilgan.

IGP (Indicazione Geografica Protetta) ishlab chiqarish jarayoni qattiq nazorat ostida bo‘lganini anglatadi. Shu bilan birga, jarayonning bir qismi belgilangan hududdan tashqarida amalga oshiriladi.

BIO xaridorga 100% tabiiylikni kafolatlaydi. Bu yog‘ ishlab chiqarishda o‘g‘itlar, gormonlar va pestitsidlar ishlatilmaganligini anglatadi. Ushbu sertifikat yog‘da bo‘yoq, ta’m kuchaytirgich, oziq-ovqat qo‘shimchalari va genetik modifikatsiyalangan mahsulotlar yo‘qligiga kafolat beradi.

Saqlash qoidasi

Zaytun moyi tez buziladigan mahsulotdir. Mahsulot ochilgandan so‘ng u bir oydan ko‘p bo‘lmagan muddatda, taxminan uch hafta davomida saqlanishi kerak. Buning uchun ideal joy — eshiklari shaffof bo‘lmagan oshxona shkafi. Zaytun moyini saqlashda quyidagi shartlarga rioya qilishni unutmaslik lozim. Agar yog‘ni saqlaydigan shisha yengil shishadan yasalgan bo‘lsa, yog‘ni ichi ko‘rinmaydigan idishga quyish yoki shishani folga bilan o‘rash tavsiya etiladi. Qolaversa, yog‘ni +25 darajadan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlash kerak.