Xollar va quyosh nuri: terini qanday himoya qilish kerak?
Organizmida ko‘p xoli bo‘lgan odamlar saraton xavfidan xavotirlanib, ko‘pincha quyosh nuridan qo‘rqadi. Quyosh xollar uchun chindan ham xavflimi? Muammoning oldini qanday olish mumkin? Marie Claire nashri ushbu savollarga javob berdi.
Tanadagi xollar xavflimi yoki yo‘q?
Teridan bo‘rtib chiqqan so‘galsimon xollar juda keng tarqalgan bo‘lib, ularning aksariyati zararsiz va faqat kosmetik nuqsonni ifodalaydi. Ammo ular bilan bir qatorda o‘simta shakllanish ehtimoli ham mavjud.
O‘z vaqtida va samarali davolanish uchun ushbu shakllanishlarni tez va aniq ravishda farqlash juda muhimdir. Teridagi har qanday o‘sma hech bo‘lmaganda o‘z egasini ogohlantirishi va dermatovenerolog bilan bog‘lanish uchun asosiy sabab hisoblanadi.
Ultrabinafsha nurlari xollarga qanday ta’sir qiladi?
Teri saratoni rivojlanishining asosiy omillaridan biri ultrabinafsha nurlari ekani ilmiy jihatdan isbotlangan. Albatta, bu faqat melanoma bilan bog‘liq emas. Misol uchun, barcha jiddiy teri kasalliklarining 75 foizi bazal hujayrali saraton, undan keyin yassi hujayrali saraton, ikkinchi o‘rinda eng xavfli bo‘lgan melanoma hisoblanadi.
Vaqti-vaqti bilan ultrabinafsha nurlarining yuqori miqdori DNKga zarar yetkazadi, quyosh kuydirishiga olib keladi, toksik va allergik reaksiyalarni keltirib chiqaradi, bu esa immunitet tizimining pasayishiga sabab bo‘ladi. Quyosh nurlari teriga ham salbiy ta’sir qiladi va o‘smalarning rivojlanishi uchun xavf omilidir.
Xollarni quyoshdan himoya qilish kerakmi?
Albatta, kerak. Hatto bulutli havoda ham SPF kremlardan foydalanish qat’iy tavsiya etiladi. Agar issiq mamlakatlarga sayohat qilish kerak bo‘lsa, har 2 soatda quyoshdan himoya qiluvchi kremni yangilash va SPF 50 ga ustunlik berish kerak.
Yoz mavsumidan keyin xollar ko‘paysa yoki ular kattalashgan bo‘lsa, nima qilish kerak?
Hech bo‘lmaganda dermatologga murojaat qilish kerak. Organizmdagi barcha xollarni tekshiruvdan o‘tkazadigan protsedura mavjud. Bu barcha xollarni tekshirishga, ularning hozirgi holatini o‘rganishga va agar xavf mavjud bo‘lsa, davolashga yordam beradi.
Xollarni tekshirishda nimalarga e’tibor berish kerak?
- xolning simmetriyasi haqida, birinchi yarmi ikkinchisidan farq qila boshlagan bo‘lishi mumkin;
- xolning chegaralari noaniq, betartib ko‘rinishga ega bo‘lsa;
- turli xil rang va qo‘shimchalar mavjudligi;
- hajmining tez o‘sishi;
- qobiqlar yoki yaralar mavjudligi.
