Bolalar va o‘smirlarga qancha miqdorda kofein iste’mol qilish tavsiya etiladi?
Ota-onalar, albatta, bolasi tamaki chekishni yoki giyohvand moddalarni iste’mol qilishidan xavotir oladi. Biroq qahva va boshqa energetik ichimliklar haqida esa hech kim o‘ylamaydi.
6-11 yoshli bolalar uchun kofeinning ruxsat etilgan dozasi kuniga 25 mg, 12-17 yoshli o‘smirlar uchun – 50. Endi ushbu ko‘rsatkichlarni ichimliklardagi kofein miqdori bilan solishtirish mumkin:
- kola (0,33 l shisha) – 40;
- qahva (finjon) – taxminan 100;
- choy (finjon) – 40-50;
- energetik ichimlik (bank 0,33 l) – 150-250.
Kofeinning ta’siri
Kofein – bu organizmni uyg‘otadigan va ogohlantirishlarga javobni kuchaytiradigan kuchli stimulyator. Ba’zi tadqiqotlar kofein berilgan bolalarning kognitiv qobiliyatlarini sinovdan o‘tkazdi va natijalar kofein iste’mol qilmaganlarga qaraganda biroz yuqoriroq bo‘ldi.
Kofein uyqu siklini buzadi va tungi dam olishni tongda qoplash uchun yana ko‘proq qahva ichishga to‘g‘ri keladi. Yana bir salbiy ta’siri shundaki, kofein gazlangan boshqa ichimlik turlariga bo‘lgan ishtiyoqni oshiradi.
Me’yorni oshirganda (bolalarda 100 mg va o‘smirlarda 400 mg dan) salbiy ta’sir kuchayadi. Aritmiya paydo bo‘ladi, bosim ko‘tariladi, tashvish kuchayadi. Kofeinli ichimliklarning haddan tashqari dozasi tufayli to‘satdan yuz beradigan bolalar o‘limi holatlari mavjud. Eng zararli tomoni shundaki, kofeinning yuqori dozasi yurak faoliyatini yomonlashtiradi.
Bir nechta tadqiqotlar kofeinni qabul qilishning uzoq muddatli salbiy ta’siri tajovuzkorlik, g‘azab va g‘ayritabiiy xatti-harakatlar bilan bog‘liq muammolarni keltirib chiqarishini aniqlagan.
Shunday qilib, kichik dozalarda kofein bolaga xavf tug‘dirmaydi. Ammo agar u doimo ko‘p qahva yoki energetik ichimliklar ichsa, bu turli xil sog‘liq muammolariga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, albatta, bolajonlarning qahvaga bo‘lgan muhabbatini nazorat qilish va me’yorni oshirib yubormaslik tavsiya etiladi.
Manba
